Tips om de spanning te laten zakken in tijden van stress

Hoog-spanning fase

Het kan gebeuren dat in je een fase terechtkomt waarin je last hebt van veel stress en spanning, ik noem het even de hoog-spanning fase. En vaak heeft dat toch met werk te maken, dus daar richt ik me hier even op. Je kan in deze hoog-spanning fase nog wel functioneren en je werk doen, je hebt geen burn-out, maar het gaat ook niet lekker. Je voelt je opgejaagd, overprikkeld en gestrest. Je gaat met meer tegenzin dan zin naar het werk en hebt echt behoefte aan weekend. Vragen die op je af komen vind je steeds vaker vervelend en te veel en je irriteert je ook regelmatig aan dingen en mensen. Je reageert kortaf of meer emotioneel dan je zou willen. Als er nog een vraag op je afkomt, dan zie je door de bomen het bos niet meer, voel je een soort paniek en heb je de neiging om te blokkeren en uit te stellen. Je bent moe, licht geraakt en weet niet waar je zin in hebt. Maar je denkt ook, “ik moet door, ik ben nodig en ik ben degene die het moet doen”.

Allemaal tekenen dat het nog wel gaat, maar niet helemaal zoals het de bedoeling is. Dan kun je natuurlijk gewoon zo doorgaan en hopen op het beste. Dat mensen gaan veranderen, dat het vanzelf minder druk wordt en dat je de dingen wel weer leuk gaat vinden. Dat kan goed gaan, maar helaas is de kans groter dat je geleidelijk aan energie begint te verliezen en dat je moet gaan interen op je reserves. Totdat het onder spanning staande elastiekje echt knapt.

Plan maken

Verstandiger is het om in deze hoog-spanning fase al even stil te staan en een plan te maken. Nu kan het nog, ook al voelt het idee eerst even vermoeiend aan en heb je weerstand bij ‘nog iets erbij’. Maar geloof me, dat is waarschijnlijk je al vermoeide  lichaam en ego die automatisch zo reageren en die vinden op zo’n moment alles al te veel. Het is niet heel ingewikkeld en het kost niet veel energie, want je hoeft eerst alleen maar alles op een rijtje te zetten. Gewoon kijken naar wat er daadwerkelijk gebeurt.

Je gaat twee kanten onderzoeken: de feitelijke omstandigheden en jouw bijdrage aan het geheel. Dit doe je om de logische aangrijpingspunten te vinden voor de aanpak om jou uit deze hoog-spanning fase te trekken. Want dat gun je jezelf.

Voor het onderzoeken van de feitelijke omstandigheden richt je je een beetje zakelijk op de praktische dingen. En dat zijn er niet super veel. Het gaat eigenlijk voornamelijk over het tellen van het aantal taken/opdrachten/werkzaamheden dat jij doet, vaststellen hoeveel tijd een taak daadwerkelijk kost, deze tijd bij elkaar optellen en dat naast je contracturen leggen. Past het of past het niet? Passen het aantal uren dat jij moet besteden om jouw taken te vervullen (er even vanuit gaande dat je deze doet op de meest efficiënte manier) wel binnen jouw contracturen? Het is een zakelijke optelsom.

Daarnaast gaat het bij die feitelijke omstandigheden nog over wat je moet doen. Kloppen de taken die je moet doen nog daadwerkelijk bij jouw functie en takenpakket? Of wordt er iets van je gevraagd wat totaal onlogisch is? Als tijd of inhoud gewoonweg niet kloppen, dan weet je dat daar heel zakelijk iets mee moet. Een werkdag is gewoon niet langer dan dat ie is en wat niet past, dat past niet. Je doet ook niet meer water in een emmer, dan het letterlijke aantal liters inhoud van die emmer.

Als laatste kan een feitelijk omstandigheid nog zijn dat er simpelweg een lastige situatie of zorg speelt die jouw aandacht vraagt en er nu bij is gekomen. Dat kan soms gebeuren en dan is het meer een kwestie van accepteren, kalmeren en doen aan verwachtingsmanagement naar je omgeving toe.

Dan is er nog de kant van ‘jezelf’ en welke keuzes jij maakt om op bepaalde manieren met iets om te gaan. Hier ga je kijken naar hoe efficiënt je werkt, of je prioriteert en delegeert, hoe je omgaat met ja of nee zeggen, het vertonen van uitstelgedrag en de mate van jouw perfectionisme. Dus wat is jouw eigen bijdrage aan de lengte van de todo-lijst, als het ware. Waarbij je niet moet denken in termen van goed of fout. Je zet gewoon op een rijtje hoe het gaat en je bent daar eerlijk over naar jezelf. Dingen kunnen er geleidelijk in zijn geslopen en dat onderzoek je nu voor deze reset. En soort van oeps foutje, en opnieuw beginnen. Zodra je weet waar je dingen niet helemaal handig doet, kun je een plannetje maken om dat bij te spijkeren.

Ook is het goed om te onderzoeken of jij wel goed genoeg voor jezelf zorgt, of jij wel eerst je eigen zuurstofkapje opzet. Niet goed voor jezelf zorgen door maar veel te veel te werken of dingen te doen die eigenlijk niet (bij je) passen, is niet nobel en ook niet slim. Je houdt dat namelijk niet vol en als het elastiekje knapt dan heeft niemand er meer wat aan. Dus laad je wel genoeg op? Luister je wel genoeg naar jezelf en naar je lichaam? Zo niet, ga dat dan echt doen en tijd investeren in deze basisbehoefte van de mens.

Als laatste is het hier ook nog belangrijk om kritisch te kijken naar de match tussen wat je grotendeels van de dag aan het doen bent en jouw kerneigenschappen. Klopt dat wel? Dit is ook niet heel ingewikkeld om te onderzoeken. Je zet jouw kerneigenschappen op rijtje (letterlijk op papier), dus jouw karaktereigenschappen, sterke vaardigheden en energiegevers. En dan zet je de eigenschappen van de taken en werkzaamheden die je doet rijtje. Vervolgens kijk je of de lijstjes grotendeels overeenkomen. Waarbij 100% een beetje raar en een illusie is, maar minimaal 70-80% zou wel fijn zijn. Mocht de match niet groot zijn, dan hoef je echt niet direct je baan op te zeggen. De bewustwording is al een hele grote rustgever. Je weet dan dat de frustratie uit jezelf komt. Je kan stoppen met boos zijn en om je heen schoppen. Je kan kijken binnen je huidige baan wat er te tweaken valt, aan wat je doet en hoe je doet, zodat je het matching-percentage hoger is. Of je kan met een blij vooruitzicht je oren en ogen gaan openen voor een nieuwe carrière stap.

Spanning laten zakken

Door met deze onderzoeksvragen even pas op de plaats te maken zorg je ervoor dat je de controle weer pakt, dat je antwoorden vindt en dat je je met deze antwoorden versterkt door dingen nu logisch aan te kunnen gaan passen en pakken. Bij al het eerder genoemde geldt dat hulp vragen van iemand anders ook bij de oplossingen hoort. Het kan zijn dat je nu denkt, poeh wat veel of dat vind ik heel lastig. Ja, dat kan, maar denk dan ook even logisch na: wat is het alternatief? Gun het jezelf om de spanning te laten zakken op de meest logische manier.